De eerste hippies. Bloemenkinderen van het fin de siècle
De hippierevolutie is niet begonnen in de sixties, maar al in het fin de siècle. Tussen 1900 en 1914 wemelt het in Europa van de alternatievelingen: ze trekken van stad tot stad, leven in zelfgecreëerde hippieparadijsjes, prediken de vrije seks, halen hun spirituele inzichten uit India en Tibet en experimenteren met psychedelische middelen. Het magies sentrum van de eerste hippies, Monte Verità, bevond zich in Zwitserland. Toch hebben opvallend veel bewoners van de lage landen een bepalende rol gespeeld in deze vrolijke revolutie.
De eerste hippies trekt op met de bloemenkinderen van het fin de siècle, maar onderzoekt ook de sporen die deze hippiebeweging heeft nagelaten. En daar zijn er verrassend veel van. De provo’s, de bloemenkinderen van de jaren zestig, de New Age-beweging, antivaxers en zelfs rechts-extremisten leunen op deze natuurmensen, barrevoetsprofeten, anarchisten, idealisten, utopisten en futuristen.
De eerste hippies brengt voor even, maar met aanstekelijk plezier, de verbeelding weer aan de macht.
​
‘Frank Bokern schrijft met opvallend plezier over alle gesneefde plannen van ijdele wereldverbeteraars… Rijke gedetailleerde geschiedschrijving… Indrukwekkend bronnenmateraal… Kostelijke gebeurtenissen’ – de Volkskrant
‘Frank Bokern duikt enthousiast in de levens van barrevoetsprofeten en koolrabi-apostelen’ - Trouw
Crapuul. Kroniek van een krottenwijk
Het Stokstraatkwartier is met afstand het meest onwaarschijnlijke slachtoffer van de industriële revolutie. Als Maastricht rond 1840 uitgroeit tot de eerste industriestad van Nederland, woont hier nog de sjiek vaan Mestreech. Maar de stadspaleisjes raken gaandeweg bevolkt met arbeiders, scharrelaars, bedelaars en prostituees, of worden verbouwd tot kroeg of logement.
De stad wacht meer dan een eeuw met ingrijpen. Maar dan is de aanpak ook draconisch. Het Stokstraatkwartier moet weer net zo mondain worden als vroeger, daarom bestempelt de gemeente de bewoners tot ‘onmaatschappelijken’, en voert ze af naar woonscholen. Het heeft deze mensen een stigma bezorgd dat ze tot op de dag van vandaag achtervolgt. Soms worden ze nog steeds uitgemaakt voor crapuul.
Maastricht is ook in de donkerste jaren een bourgondische stad. De schone schijn regeert: niemand wil weten van de middeleeuwse toestanden in de tien straatjes. Van lieverlee is de buurt uitgegroeid tot een vrijstaat vol kleurrijke figuren. Crapuul smeedt met hun verhalen de kroniek van deze bijzondere krottenwijk.
​
'Betrokken geschiedschrijving van de betere soort.' NRC • • • •
'Pakkend laat Bokern zien hoe het buurtje stap voor stap verloederde.' Trouw
Crapuul is beschikbaar als luisterboek voor blinden en slechtzienden die lid zijn van de Oogvereniging. Lid worden kan hier.
Het Jekerkwartier in Maastricht heeft zich in de decennia na de Tweede Wereldoorlog ontwikkeld tot een broedplaats van vrolijk verzet. De kunstenaars en krotbewoners en later de nozems, provo’s, hippies en krakers komen ieder op hun eigen manier in opstand tegen de burgerlijkheid van die tijd.
Frank Bokern zoomt in op dit schilderachtig buurtje in het donkere zuiden, maar vertelt eigenlijk het grote verhaal van de revolutie van de jaren zestig, de individualisering en de ontzuiling. Het Jekerkwartier. Broedplaats van vrolijk verzet is een fascinerende en ludieke oral history.
​
Het Jekerkwartier. Broedplaats van vrolijk verzet is te zien als een toegift op Crapuul, Kroniek van een krottenwijk maar is ook afzonderlijk te lezen.
'Het Jekerkwartier is een must-read voor geschiedenisliefhebbers. Mis dit intrigerende verhaal niet!' - Maastricht Museum
Hoeden en petten en dameskorsetten
Economische vluchtelingen zouden we ze nu noemen, jongens als Anton Dreesmann, Peek en Cloppenburg, Kreijmborg en Bokern-stamvader Heinrich. Ze verdienen hun geld met de handel in hoeden en petten en dameskorsetten. Daarmee geven ze ons land frivoliteit en leggen ze de basis voor de massaconsumptie.
Het geld had bij ons tegen de plinten moeten klotsen. Maar de Bokerns leggen het af tegen de grote ketens. Zoon Bernard kiest voor de branche die dan de voorbode is van de nieuwe tijd: de drogisterij. Maar crisis en oorlog vermalen zijn ambities. Tergend traag gaan winkel en winkelier ten onder.
Frank Bokern laveert tussen journalistieke nieuwsgierigheid en compassie bij het reconstrueren van de opkomst en de ondergang van deze middenstandsfamilie.
Biografie Frank Bokern
Foto: Van Oorschot / Annaleen Louwes
Frank Bokern (1957) werkte als journalist onder meer voor de NOS en de Haagse Post en was 25 jaar actief als tekstschrijver, copywriter en communicatieadviseur onder de naam Weergaloos met Woorden.
​
Na zijn debuut Hoeden en petten en dameskorsetten. Opkomst en ondergang van een middenstandsfamilie (2019) oogstte hij veel lof met de bestseller Crapuul. Kroniek van een krottenwijk (2022), waarvan inmiddels meer dan 10.000 exemplaren zijn verkocht, en de toegift Het Jekerkwartier. Broedplaats van vrolijk verzet (2023). Met zijn net verschenen boek De eerste hippies. Bloemenkinderen van het fin de siècle verdiept hij zich wederom in een groep mensen die leven in de marge van de maatschappij.
​
Hij doet nu onderzoek naar het leven in Nederland tijdens de jaren van de Grote Oorlog, naar de zogeheten 'massajeugd', nozems die nog geen nozems mochten heten maar waar overheid en sociaal werk in de jaren ’50 danig mee hebben geworsteld en naar de ontwikkeling van het toerisme in de negentiende eeuw.
Contact
Een lezing of een publiek interview? Leuk! Liefst met veel interactie met het publiek in de vorm van vragen, discussie of debat. De duizenden bezoekers die tot nu toe mijn lezingen bezochten, zijn erg enthousiast, Rode draad in mijn boeken: de duizelingwekkende ontwikkelingen in de negentiende, begin twintigste op sociaal, economisch en cultureel gebied en hoe mensen daarvan hebben geprofiteerd, onder hebben geleden, of tegen hebben geageerd.
​
Meer weten? Of ook een lezing, interview of signeersessie? Mail met Frank Bokern.
Lezingen zijn ook direct te boeken via de Schrijverscentrale.
Uitgeverij G.A. van Oorschot
Herengracht 613
1017 CE Amsterdam
020 - 623 14 84
Frank Bokern
Lezen maakt je rijker. Betaal dus gewoon voor [e-]boeken. En koop ze, ook online, bij de plaatselijke boekhandel.