In de Maastrichter Smedenstraat 20, op de foto rechts in de inham, hebben de socialisten Willen Vliegen en Gerard Pieters hun anarchistische periode beleefd. Ze zijn anarchist geworden omdat ze in Maastricht voortdurend worden beschimpt en lastiggevallen door kerk, kapitaal en politie, en vaak worden aangeklaagd, nogal eens door een van de Regouts. Maar ze volgen hierin ook hun leider Ferdinand Domela Nieuwenhuis, de leider van hun partij de Sociaal-Demokratische Bond. Op het partijcongres dat jaar heeft Domela zijn volgers zover gekregen om te gaan strijden voor ‘revolutie en omverwerping der bestaande maatschappelijke orde met alle wettelijke en onwettelijke middelen’, en daarmee heeft de partij zich buiten de democratische rechtstaat gesteld.
[Tekst gaat verder onder de illustratie.]
Vliegen publiceert dat najaar het recept voor dynamiet, mét een handige gebruiksaanwijzing: ‘Men hoeft [de staven dynamiet] nu maar ergens te plaatsen en het einde der pit in brand te steken, de rest zal wel volgen.’ In 1893 gaat hij revolvers verkopen. Hoogtepunt in de campagne in de socialistische kranten is de advertentie van 2 december 1893, waarbij hij zich een feminist betoont, want hij betrekt ook de meisjes bij de strijd voor rechtvaardigheid: ‘Socialistische meisjes, koopt uw vrijer […] een Bulldog-revolver.’
Of ze goed hebben verkocht, vertelt de geschiedenis niet. Wel dat het niet de beste revolvers waren waarmee links Nederland de omwenteling probeerden te bewerkstelligen. Uit de oerversie van ‘Crapuul’: ‘In 1898 krijgen twee bewoners van de Plankstraat een ‘twist’ waarbij de een de ander ‘met een pistool een kogel in het hoofd joeg’. Het incident loopt met een sisser af, meldt de Venloosche Courant: ‘De kogel is in het gesticht Calvariënberg eruit gehaald.’ Er zijn in die tijd meer incidenten waarbij schoten vallen, en steevast staat het slachtoffer na een korte behandeling in Klevarie weer op straat.
De Bulldog-revolvers hadden weinig vuurkracht, en hadden soms een zeer onverwacht effect. Volgens een wapenkenner op internet werden de Bulldog-revolvers door thuiswerkers in en om Luik in licentie geproduceerd en was er geen enkele kwaliteitscontrole. ‘Ze waren ongeveer even gevaarlijk voor de gebruiker als voor wie aan de verkeerde kant van de loop stond.’
Kennelijk baarde de advertenties ook in die tijd opzien, want andere kranten schreven er volop over. De wapenverkoop, zo blijkt, was in strijd met de wet op het patentrecht, met de wet op de invoerrechten en op de wet voor het vervoer van ‘ontplofbare stoffen’. De publiciteit is voor Vliegen reden om in een ironisch stukje zijn ‘diepgevoelden dank’ te betuigen voor het ‘kosteloos overnemen’ van zijn ‘revolver-advertentie’.
Foto Smedenstraat: RCE. Advertentie: De Volkstribuun 2 december 1893.
Comments