Gentrificatie is nogal eens het antwoord van gemeenten als ze te maken hebben met oude, verpauperde buurten. Bij het Stokstraatkwartier heeft de gemeente Maastricht de gentrificatie afgedwongen, bij het Jekerkwartier is dat proces min of meer vanzelf ontstaan, al heeft de overheid dat wel gestimuleerd en zijn de mensen die hier zijn komen wonen vanaf 1979 geholpen door goudomrande subsidieregelingen. Maar het kan ook zonder gentrificatie, bewijst Vlissingen, ook een stad met veel armoede. Een voorbeeld voor andere gemeenten.
[Tekst gaat verder onder de illustratie.]
Het argument voor gentrificatie is altijd dat renovatie onbetaalbaar is, en dat de oorspronkelijke bewoners dan toch niet terug zouden kunnen komen. Het is maar precies wat de inzet is. In Vlissingen gaan ze nu de Bloemenbuurt aanpakken. Een buurt van 143 woningen wordt gesloopt, om plaats te maken voor 137 gelijkwaardige en betaalbare woningen, die ook nog eens voldoen aan alle eisen die tegenwoordig worden gesteld aan nieuwbouw.
De bewoners mogen gewoon terugkomen. Sterker nog: ze hoeven de buurt niet eens uit. Tijdens de bouw kunnen ze terecht in wisselwoningen. Dat is wel even wat anders dan wat Rotterdam doet. In wijken als de Tweebosbuurt verdwijnen daar zeker 2.000 betaalbare woningen, om plaats te maken woningen voor hogere inkomens. Een beleid dat door de VN is aangemerkt als ‘discriminerend’ – eindelijk wordt het hardop benoemd.
Maar discriminerend was (en is) het beleid in Maastricht natuurlijk ook, zoals ik concludeer in Het Jekerkwartier. Broedplaats van vrolijk verzet. In de epiloog van het boek kwam ik tot een harde conclusie: in Maastricht is sprake van segregatie. Mijn redacteur vond dat wel heel sterk aangezet, dus heb ik het ietsje milder geformuleerd: 'De integratie van vroeger is op veel plaatsen ingeruild voor een scherpe scheiding tussen bevolkingsgroepen, een segregatie die volgens veel wetenschappelijk onderzoeken gevaarlijke kanten heeft.'
Nu [april 2024] komt het Sociaal en Cultureel Planbureau tot precies dezelfde conclusie. Na Heerlen en Enschede is Maastricht de stad met de sterkste segregatie. De Nieuwe Ster schrijft erover. Bewoners van, bijvoorbeeld, Pottenberg 'ontmoeten vrijwel uitsluitend mensen uit hun eigen wijk in de buurt, bij school, familie of werk. Contact met inwoners in de meer welvarende wijken is er niet of nauwelijks. Er is daardoor in Maastricht sprake van sociaal-economische segregatie, de leefwerelden van mensen zijn doorgaans eenzijdig.'
De PvdA heeft het college nu gevraagd of er echt sprake is van sociaal-economische segregatie. Hebben ze het rapport wel gelezen? Of trekken ze het in twijfel? En hebben ze mijn boek wel gelezen? Of trekken ze dat ook in twijfel? Daarom nog maar eens mijn finale conclusie in 'Het Jekerkwartier': deze segregatie 'zou de stad die zo graag sjiek en sjoen wil zijn, nog wel eens lelijk kunnen opbreken'.
Krantenknipsel: PZC 16 september 2023.
Komentarze