Op 25 maart 2022 zag ‘Crapuul. Kroniek van een krottenwijk’ het licht. Al in de eerste week na de lancering merkte ik opeens op straat, in de cafés, op terrassen: het gonst in de stad. ‘Er is nu toch een boek verschenen over Maastricht… dao steit al in.’ ‘Crapuul’ werd al snel ‘the talk of the town’. Dat was te merken: de boeken vlogen de winkels uit. En zeker niet alleen in Maastricht. Na drie maanden waren er al 4.500 exemplaren verkocht. Nu zijn er dat dus 10.000. En is ‘Crapuul’ een officiële bestseller.
Veel mensen zijn, nog altijd, ontdaan over het verhaal dat ik in ‘Crapuul’ vertel. Wout Visser noemt het boek in een vijfsterrenrecensie op bol ‘een openbaring’. Harold van van Ingen roemt het boek om de ‘verpletterende achtergrondkennis’. Peter Scheele: ‘Crapuul is een van de meest belangrijke boeken over de geschiedenis van de stad, omdat die geschiedenis hiermee zo grondig en gedetailleerd beschreven wordt.’ Ingrid Buchem, die er stil van is geworden: ‘Een verhaal dat nog veel los zal maken!’
Maar de Regouts hebben toch ook veel goeds gedaan, sputterden sommige mensen, ook bij lezingen. Dat is relatief. Miguel Mendes de León, een nazaat van de Regouts: ‘Het is ontegenzeglijk waar dat Petrus Regout de industrie in Maastricht een impuls heeft gegeven. Het is evenzo waar dat de arbeidsomstandigheden schrijnend waren. Ik zie “Crapuul” als een mooie en forse aanvulling op het “industrialisatieverhaal”. Ik vind je boek een verrijking voor “de bibliotheek van Maastricht”.’
Ron Meyer bedankte me in een mail voor ‘dit weergaloze boek’. Schrijver Ton van Reen sprak van ‘een belangrijk boek’ dat volgens Leon Verdonschot ‘een open wond lijkt te raken’. De Beglische journalist Tomas Vaneste werd gegrepen door de schets van ‘de lelijke werkelijkheid achter de schone schijn’. Oud-NRC-journalist Maarten Huygen sprak van ‘grondig onderzoek, heel goed verteld en knap gestructureerd’. Jos Palm typeerde het boek in NRC als: ‘Betrokken geschiedschrijving van de betere soort.’
Een bloemlezing van deze mooie loftuitingen is te lezen in de lezersreacties op mijn website. Maar wat daar niet in staat, zijn de vele persoonlijke reacties die ik heb gekregen. Ik denk dat ik niet overdrijf als ik zeg dat ik met 1.500 mensen persoonlijk contact heb gehad. En daaronder waren opvallend veel mensen die me niet alleen wilden bedanken of complimenteren voor mijn boek, maar die hun verhaal wilde delen. Sociaal werkers, maar vooral krottenwijkbewoners of hun (klein)kinderen.
‘Crapuul’ vertelt een geschiedenis die is weggemoffeld. Mensen mochten niet praten over de verpaupering die is veroorzaakt door de industrialisatie en de verstedelijking. Ook binnen gezinnen die hun wortels hadden in de krottenwijken, was het onderwerp nogal eens taboe. Het heeft trauma’s opgeleverd. Of anders toch mensen die klemmende vragen hadden over het verleden van hun familie, maar daar maar geen antwoord op kregen. ‘Crapuul’ heeft ze nu eindelijk dat antwoord gegeven.
Veel mensen zijn me erg dankbaar: ‘Frank, je hebt me mijn familiegeschiedenis teruggegeven.’ Aangrijpend. Maar het is breder, merkte ik bij de vele tientallen lezingen. Mijn verhalen over het verleden bleken nieuw voor de meeste mensen. Zeker met al die schrijnende details. Dat terwijl het zo relevant is, want deze geschiedenis heeft Maastricht gevormd. Het heeft me gebracht tot de ietwat gedurfde conclusie: ‘Crapuul’ heeft Maastricht zijn geschiedenis teruggegeven. En met een variatie op die conclusie vieren we deze mijlpaal nu in de boekhandels.
De mijlpaal komt op een mooi moment. Wie nog een cadeautje zoekt voor vaderdag, of een boek voor de vakantie, koopt met ’Crapuul’ dus een heuse bestseller. Want dat is het mooie: het boek blijft verkopen en heeft de potentie om uit te groeien tot een ‘ever seller’, net als ‘Het geluk van Limburg’ van Marcia Luyten en ‘Het Pauperparadijs’ van Suzanna Jansen, waar nogal wat mensen ‘Crapuul’ mee vergelijken – wat ik een hele eer vind. Ik ga er mijn best voor doen. Want zolang het boek wordt verkocht, kan niemand deze schrijnende geschiedenis opnieuw wegmoffelen.
Maar voor nu: dank, lezers, tienduizend keer dank!
Klik hier voor meer lezersreacties
Comments